Kính thưa quý thầy cô và các bạn học sinh thân mến!
Trong bài thơ “Nhớ con sông quê hương”, nhà thơ Tế Hanh có viết:
"Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống dòng sông lấp loáng..."
Hình ảnh những con sông từ lâu đã gắn bó với nền văn hóa của người Việt. Sông không chỉ như mạch máu, dẫn nước tưới tắm ruộng đồng. Sông còn là cái nôi văn minh của người Việt, sông gắn bó với những chiến công và huyền tích.
Để giúp bạn đọc có hiểu biết sâu sắc và toàn diện hơn về sông nước Việt Nam, thư viện trường THCS Chu Văn An trân trong giới thiệu cuốn sách “Dạt dào sông nước” của các tác giả Nguyễn Như Mai, Nguyễn Huy Thắng, Nguyễn Quốc Tín.
Cuốn sách “Dạt dào sông nước” do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành vào năm 2017; sách dày 228 trang được in trên khổ giấy 14,5x20,5cm. Bìa sách được in màu nổi bật với hình ảnh một phiên chợ nổi vùng sông nước.
Bằng cách diễn đạt giàu hình ảnh, cuốn sách đã bổ trợ cho bạn đọc những kiến thức địa lí thú vị. “Đất nước ta có núi non trập trùng nằm trong miền khí hậu nội chí tuyến gió mùa ẩm. Lượng mưa hằng năm đạt bình quân 1900 mm. Mưa như trút tạo nên những dòng chảy ào ạt, băng qua các triền đá, không sức mạnh nào có thể cản được. và như thế, các dòng suối, dòng sông tạo nên một mạng lưới chằng chịt trên lãnh thổ nước ta. Con số thống kê cho biết:
- Nước ta có 2360 con sông với chiều dài từ 10km trở lên.
- Trong số đó, có 106 dòng sông chính và 2254 phụ lưu”.
Theo tác giả lũ lụt là thiên tai gắn liền với sông ngòi gây ra cho con người nhưng những gì sông ngòi ban tặng cho con người còn to lớn hơn quan trọng hơn: “Dòng sông đã miệt mài chở phù sa đắp bồi nên cả một vùng đồng bằng sông Hồng rộng lớn và màu mỡ. Từ miền trung du, người Việt đã tiến xuống đồng bằng để khai hoang làm ruộng lúa. Bằng sức lao động cần cù và bền bỉ, họ đã tạo dựng nên nền văn minh lúa nước, cũng được gọi là nền văn minh sông Hồng, niềm tự hào của người Việt” hay “Thuở xưa khi chưa có xe cộ, đường sá đi lại còn khó khăn, sông ngòi là con đường giao thông thuận lợi của người Việt”.
Với ngòi bút tinh tế, cuốn sách đã vẽ nên những bức tranh sống động, muôn sắc của mạng lưới sông ngòi qua những mô tả chi tiết về vẻ đẹp, sức sống của sông … “Khi xuôi về Sơn La, con sông Đà mới thực sự khoe hết vẻ hùng tráng của nó. Dòng sông ăm ắp nước tạo ra cho nơi đây một tiểu vùng khí hậu tốt lành, cây cối xanh tốt, ruộng nương phì nhiêu. Nhiều bản làng sầm uất mọc lên ở đôi bờ…Thung Nai chính là nơi con sông Đà xinh đẹp và hùng vĩ, hiểm trở và khó chinh phục được chọn làm địa điểm xây dựng Nhà máy thủy điện Hòa Bình. Đập nước Hòa Bình – công trình thế kỉ 20 – đã chặn đứng sự hung dữ của dòng sông, bắt sức nước phát điện phục vụ cho phát triển kinh tế nước ta”.
Giống như một người dẫn đường tận tụy và đầy hiểu biết, cuốn sách đưa ta khám phá những địa chỉ du lịch nổi tiếng, những danh lam thắng cảnh của đất nước như cầu Long Biên, Vườn Quốc gia Xuân Thủy, các chợ nổi đồng bằng sông Cửu Long… Bằng giọng văn giàu cảm xúc, cuốn sách đã mang đến cho bạn đọc một không khí tưới mát, dịu dàng. Mỗi dòng sông trên đất nước ta, dù lớn, dù nhỏ đều có những nét riêng biệt về cảnh sắc thiên nhiên, chảy qua những vùng văn hóa giàu bản sắc và mang trong mình những dấu án lịch sử riêng. Nhắc đến sông Bạch Đằng không thể nào không nhớ tới những trang sử hào hùng của dân tộc; đây là con sông nổi tiếng nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của người Việt. Cha ông ta xưa kia hiểu rất rõ “thủy chế” của sông Bạch Đằng dưới tác động của thủy triều, nên đã vận dụng vào những trận chiến bảo vệ Tổ quốc, đánh đuổi kẻ thù ở nơi cửa ngõ này. Sông đã ba lần lập chiến công, là mồ chôn quân giặc từ phương Bắc tới.
Viết về địa lí nhưng các tác giả rất chú trọng thể hiện cuốn sách sao cho sinh động, hấp dẫn đối với bạn đọc trẻ. Không chỉ thực hiện những chuyến khám phá trên mọi miền Tổ quốc, bạn đọc còn được theo dõi một hành trình theo chiều sâu lịch sử bởi sự kết hợp khéo léo giữa địa lí với lịch sử và văn hóa. Đọc “Dạt dào sông nước”, giúp ta cảm nhận được vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp của đất nước Việt Nam thân yêu; qua đó, chúng em càng thêm tự hào về các truyền thống văn hóa và lịch sử chống giặc ngoại xâm của ông cha ta.
“Dạt dào sông nước” không chỉ đem đến cho bạn đọc những bài học địa lí bổ ích qua những chuyến du lịch, khám phá các dòng sông trên mọi miền Tổ quốc mà những trang cuối cùng của cuốn sách, các tác giả đã dồn hết tâm huyết gửi gắm thông điệp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường “Nhưng quan trọng nhất tất cả mọi người dân, từ lớn đến nhỏ đều có ý thức bảo vệ dòng sông, giữ gìn nguồn nước, bảo vệ thiên nhiên và môi trường sống quanh mình. Chỉ có như thế chúng ta mới giành lại được những dòng sông trong xanh trong tương lai mà không phải mơ tưởng trở về ngày xưa nữa”.
Hiện nay, cuốn sách “Dạt dào sông nước” đang có trong tủ sách Văn học tại thư viện nhà trường. Kính mời các thầy, cô giáo cùng các bạn hãy đến thư viện tìm đọc.